Presidentja e Komisionit Europian Ursula von Der Layen ka mbajtur një fjalim ditën e sotme, ku ka njoftuar programin “Rearm Europe”, një program që synon forcimin e mbrojtes së Evropës dhe Ukrainës
Fjalimi vjen pas pezullimit të ndihmave ushtarake amerikane ndaj Ukrainës, një masë kjo e cila ka ngritur gatishmërinë e vendeve të Bashkimit Evrpian.
Sipas presidentes së KE, “Rearm Europe” përfshin 5 pika, mes së cilave kredi 150 miliardë euro për vendet që nuk e kanë kapacitetin ta forcojnë vetë sistemin e Mbrojtes.
Presidentja e KE, von der Layen, theksoi se “Rearm europe” mund të mobilizojë rreth 800 miliardë euro, për një Evropë të sigurtë.
Sa më poshtë, fjala e plotë e Ursula von der Layen:
Ne po jetojmë në kohërat më të rëndësishme dhe më të rrezikshme. Nuk kam nevojë të përshkruaj natyrën serioze të kërcënimeve me të cilat përballemi. Ose pasojat shkatërruese që do duhet të durojmë, nëse ato kërcënime do të ndodhin. Sepse pyetja nuk është më nëse kërcënohet në mënyrë reale siguria e Evropës. Ose nëse Evropa duhet të mbajë më shumë përgjegjësi për sigurinë e saj. Në të vërtetë, ne i kemi ditur prej kohësh përgjigjet e këtyre pyetjeve. Pyetja e vërtetë para nesh është, nëse Evropa është e përgatitur të veprojë me aq vendosmëri sa e dikton situata. Dhe nëse Europa është e gatshme dhe e aftë të veprojë me shpejtësinë dhe ambicien që nevojitet.
Në takimet e ndryshme të javëve të fundit – së fundmi dy ditë më parë në Londër – përgjigja nga kryeqytetet evropiane ka qenë aq fortë aq edhe e qartë: Jemi në një epokë riarmatimi. Dhe Evropa është gati të rrisë masivisht shpenzimet e saj të mbrojtjes. Të dyja, për t’iu përgjigjur urgjencës afatshkurtër për të vepruar dhe për të mbështetur Ukrainën, por edhe për të adresuar nevojën afatgjatë për të marrë më shumë përgjegjësi për sigurinë tonë evropiane.
Kjo është arsyeja pse sot u kam shkruar një letër liderëve përpara Këshillit Evropian të së enjtes. Kjo është arsyeja pse ne jemi këtu së bashku sot. Dhe unë kam përshkruar në këtë letër drejtuar liderëve, Planin e Riarmatimit të Evropës. Ky grup propozimesh përqendrohet në mënyrën se si të përdorim të gjitha levat financiare që kemi në dispozicion – në mënyrë që të ndihmojmë Shtetet Anëtare të rrisin shpejt dhe ndjeshëm shpenzimet në aftësitë e mbrojtjes. Urgjentisht tani, por edhe për një kohë më të gjatë gjatë kësaj dekade. Ka pesë pjesë për këtë.
Pjesa e parë e këtij plani të “ReArm Europe”, është të shtojë përdorimin e fondeve publike në mbrojtje në nivel kombëtar. Shtetet anëtare janë të gatshme të investojnë më shumë në sigurinë e tyre nëse kanë hapësirën fiskale. Dhe ne duhet t’u mundësojmë atyre ta bëjnë këtë. Kjo është arsyeja pse ne do të propozojmë së shpejti aktivizimin e klauzolës kombëtare të heqjes së Paktit të Stabilitetit dhe Rritjes. Ai do t’i lejojë shtetet anëtare të rrisin ndjeshëm shpenzimet e tyre të mbrojtjes, pa nxitur procedurën e deficitit të tepërt. Për shembull: Nëse Shtetet Anëtare do të rrisnin shpenzimet e tyre të mbrojtjes mesatarisht me 1.5% të PBB-së, kjo mund të krijojë hapësirë fiskale prej afër 650 miliardë eurosh për një periudhë katërvjeçare.
Propozimi i dytë do të jetë një instrument i ri. Ajo do të japë 150 miliardë euro kredi për shtetet anëtare për investime në mbrojtje. Kjo në thelb ka të bëjë me shpenzimet më të mira – dhe shpenzimet së bashku. Ne po flasim për domenet e aftësive pan-evropiane. Për shembull: mbrojtja ajrore dhe raketore, sistemet e artilerisë, raketat dhe municionet drone dhe sistemet anti-drone; por edhe për të adresuar nevoja të tjera nga lëvizshmëria kibernetike deri te lëvizshmëria ushtarake për shembull. Kjo do të ndihmojë Shtetet Anëtare të bashkojnë kërkesat dhe të blejnë së bashku. Sigurisht, me këtë mjet, Shtetet Anëtare mund të rrisin masivisht mbështetjen e tyre për Ukrainën. Pra, pajisje të menjëhershme ushtarake për Ukrainën. Kjo qasje e prokurimit të përbashkët, do të reduktojë gjithashtu kostot, do të zvogëlojë fragmentimin, do të rrisë ndërveprueshmërinë dhe do të forcojë bazën tonë industriale të mbrojtjes. Dhe mund të jetë në dobi të Ukrainës, siç e kam përshkruar sapo. Pra, ky është momenti i Evropës, dhe ne duhet të jetojmë sipas tij.
Pika e tretë është përdorimi i fuqisë së buxhetit të BE-së. Ka shumë që mund të bëjmë në këtë fushë në një afat të shkurtër për të drejtuar më shumë fonde drejt investimeve të lidhura me mbrojtjen. Kjo është arsyeja pse unë mund të njoftoj se ne do të propozojmë mundësi dhe stimuj shtesë për Shtetet Anëtare që ata do të vendosin, nëse duan të përdorin programe të politikës së kohezionit, për të rritur shpenzimet e mbrojtjes.
Dy fushat e fundit të veprimit synojnë mobilizimin e kapitalit privat, duke përshpejtuar Unionin e Kursimeve dhe Investimeve dhe nëpërmjet Bankës Evropiane të Investimeve.
Për të përfunduar: Evropa është e gatshme të marrë përsipër përgjegjësitë e saj. “Rearm Europe” mund të mobilizojë afër 800 miliardë euro për një Evropë të sigurt. Ne do të vazhdojmë të punojmë ngushtë me partnerët tanë në NATO. Ky është një moment për Evropën. Dhe ne jemi gati të rritemi.
