Nga Albana Nexhipi Lekaj
Duke e ditur se shkrimtari Ben Blushi është shpesh provokativ nëpër romanet e veta, vendosa pa ngurrim ta lexoj menjëherë romanin e tij më të fundit, “Jam mysliman”. Tanimë, pasi e mbarova së lexuari, mund t’ju them me bindje të plotë se ky debat mes tij e myslimanëve duket i shteruar një herë e përgjithnjë në pikëpamje të fesë, por i hap udhë një tjetër debati, atij të Shqipërisë mes Islamit dhe Krishtërmit, një udhëkryq ku Shqipëria ka gjalluar shekujve, e ku me sa duket, sipas Blushit, rrezikon të marrë më shumë për nga e para, se sa nga e dyta.
Subjekti i romanit, për kë nuk e ka marrë ende në dorë, është pak a shumë i tillë. Një shkrimtar, martuar për herë të dytë me një grua shumë më të re, përjeton në lagjen e vet, në rrugën e Kavajës, shndërrimin e saj në myslimane, çka nuk e pëlqen hiç. Teksa e përmbledh situatën faqeve të para të librit, përmes ndodhisë e martesës së një 70 vjeçari me një 12 vjeçare, e cila më pas dënohet me 99 kamxhikë se e tradhtoi me një shofer taksie 25 vjeçar, personazhi kryesor, shkrimtar me zanat, shquan një sjellje si më të afruar të gruas së tij të re me imamin e xhamisë së lagjes, çka i nxit xhelozinë e tërbuar fillimisht, e mandej idenë për një roman ku shtjellohet mësymja e myslimanëve mbi figurën kombëtare të Gjergj Kastrotit, kalorës i Krishtërimit njëkohësisht, e zbimin e tij përfundimtar nga trojet shqiptare, për t’i lënë vend një herë e përgjithnjë islamit.
Ndërkohë që tjerr romanin brenda romanit, duke na sjellë abstragime mbi Sheriatin, myslimanët e islamikët, historinë e Shqipërisë e absurdin që e karakterizon, personazhi-shkrimtar ndërmerr me gruan e re një udhëtim në Mekë. Aty ndjen të depërtohet nga një drite e ngrohtë dhe e paqtë myslimanësh, që sipas tij nuk kanë të bëjnë aspak me ata të Shqipërisë, duke e shtyrë kështu drejt një dallimi thelbësor mes myslimanëve (të mirëve, të dashurëve, të butëve, atyre të Arabisë) dhe islamikëve (të liqve, agresivëve, praktikuesëve të Sheriatit, shqiptarëve me pak fjalë).
Teksa rrugëton në Mekë, shkrimtari-personazh poston një foto në fejsbukun e vet, që, si për të vërtetuar absurdin ku rrojnë islamikët shqiptarë, ndez protesta të pafundme prej tyre, nën ballkonin e tij: qafiri që ka shkuar në Mekë, të heqë foton e të kërkojë ndjesë!
Skenat finale të romanit janë mosdorëzimi i shkrimtarit-personazh përballë islamikëve (ata i thonë hiq foton nga Fejsbuku, ai nuk pranon), dhe konvertimi i tij në mysliman (nga pahiri natyrisht, duke na ndërmendur teksa lexojmë, ata mijëra shqiptarë që konvertuan fenë në myslimane kur ndodhi pushtimi otoman).
Këto janë pak a shumë linjat ku vërtitet romani, subjekt e intrigë bashkë, por qenë disa pasazhe (jo letrare i ndjeva), që më ngacmuan e që besoj se sjellin disa teza vërtet për t’u debatuar publikisht e që kërkojnë padyshim një shtjellim prej autorit.
Në një prej faqeve të romanit të vet, Blushi shkruan: “Nuk mund të ishte rastësi që komunistët e pashpirt e nxorën xhaminë e Ethem Beut nga harta e prishjeve të objekteve fetare. Ata donin t’i jepnin dikujt një shenjë. Një mesazh. Një telegram. Një kërcënim. Xhamia ishte një letër e hapur që komunistët i dërgonin Perëndimit për t’i thënë se, nëse ne ikim, atëherë ata që do të vijnë pas nesh do të jenë më keq. Dhe kishin të drejtë, sepse ndodh. Sharia është kështu, po më gjakatare se komunizmi. Edhe komunistët edhe Sharia vrasin. Komunistët të vrisnin nëse kishe flori, islamikët të vrasin nëse ke mend. Nëse dyshon se Muhamedi nuk ka qenë profet, të vrasin; nëse thua se ai ka fjetur me një vajzë nëntëvjeçare, të vrasin; nëse vizaton një karikaturë të Muhamedit, të vrasin; nëse tregon se ai pati një moment hutimi dhe recitoi disa vargje satanike që dëshmojnë se fjalët e tij nuk ishin fjalët e Allahut, sepse Allahu nuk mund të fliste kundër vetes, natyrisht të vrasin, duke ta prerë gjuhën deri në rrëzë. Komunistët jo vetëm nuk e prishën, por e rindërtuan xhaminë e Ethem Beut, si për inat të armiqve të tyre, amerikanëve, të cilët, vetëm një herë që iu dha mundësia e sakatuan si të ishte një perime e prerë në mes nga një thikë.”, duke na hedhur për debat tezën se islami është më i keq se komunizmi, një debat ku me sa duket shkrimtari-personazh (ndoshta edhe vetë Blushi) është më pro komunizmit.
Mandej, teza tjetër, e kobshme do ta cilësoja unë, e që meriton po ashtu debat publik, është ajo përmbysjes të Skënderbeut në favor të Islamit, me bekimin e vetë shtetit shqiptar. Sipas shkrimtarit-personazh: “Shqipëria laike ishte krijuar mbi një mashtrim. Islami nuk e kishte lëshuar kurrë nga fyti dhe duke u kapur pas shpatullave të saj të dobëta, kishte qëndruar poshtë ujit gati njëqind vjet, derisa kishte dalë sërish në sipërfaqe. Në ato çaste në shesh nuk u duk asnjë polic, ndërsa ushtria kishte marrë urdhër të flinte. Shteti e kishte lënë Skënderbeun vetëm. Tradhtia kishte thellësinë e natës dhe gjerësinë e errësirës. Nëpër televizione po festohej. Disa analistë të qeshur kishin mbirë nga cepat e qytetit për të argumentuar se rrëzimi i Skënderbeut ishte i vonuar.”, duke aluduar kështu për një mënjanim me dashje, e madje të mbështetur nga shteti të kalorësit të Krishtërimit, Gjergj Kastriot Skënderbeut, njëkohësisht edhe heroi ynë kombëtar.
Pa u zgjatur, e stërholluar, sepse romani ta krijon panoramën e plotë vetëm teksa e lexon fund e krye, shkrimtari-personazh (ndoshta edhe vetë Blushi domethënë), ndihet thellë-thellë misionar, i dërguar prej Skënderbeut, për të përçuar mesazhin e kobshëm mbi asgjësimin e tij. “Sikur të isha besëtytë” shprehet ai mes rreshtave, “do të besoja se Skënderbeu ndoshta po më përdor për të shkruar një trakt, një peticion, një thirrje alarmante që vërshëllen si zile lufte në veshët e shqiptarëve të shurdhuar nga islami. I lodhur dhe i neveritur nga tradhtia, nga poshtërimi që i bëjnë islamikët dy herë në vit duke ia mbuluar fytyrën me lecka për festat e bajramit, ai ndoshta kërkon t’i vendosë shqiptarët para një prove. Ka nevojë të kuptojë se sa do ta mbrojnë shqiptarët kur mijëra islamikë të etur për hakmarrje të mblidhen në shesh me litarë, me hanxharë, me gozhdë, me darë, me sharrë, me çekiç, me vinç, me pinca, me vare, me hare, me skela dhe me tela për t’ia nxjerrë sytë e shqiponjës që kanë ngjyrën e perëndimit, për t’ia rrjepur dhinë krenare mbi përkrenare, për t’ia thyer shpatën legjendare dhe për t’ia vrarë kalin që qëndron mbi shkëmbinj sikur të ishte një dragua i pamposhtur.”
Janë disa nga pasazhet që për mua meritojnë një debat mirëfilli publik, qoftë për të bërë një analizë sociale në pikëpamje fetare, se nga po anon në fakt më tepër shoqëria shqiptare dhe pse, e po ashtu edhe një analizë të fesë islame që praktikohet aktualisht në Shqipëri, në përpjekje për të nxjerrë më të mirën dhe vlerat më të forta të këtij dimensioni shpirtëror, social e politik, siç është feja për një komb.
