Spiropali ishte “vizionare”. Inauguronte idetë, megjithëse ndershmëria karshi publikut, kërkon të inaugurohet zbatimi i plote i tyre. Filluam me hapin e parë, zhdoganimin lokal, e më pas me procedurat për AEO (operatorët e autorizuar ekonomikë), shumë më pas inaugurimit të 2014-s, në prani të Kryeministrit. Ligji dhe aktet nënligjore, të cilat përcaktonin kërkesat që duhej të plotësonte një operator për të marrë këtë autorizim, filluan shumë më vonë, ngase ideja inaugurohej edhe përshendetej televizioneve.
Sot Shqipëria ka vetëm 8 operatorë të autorizuar ekonomikê. VETËM 8! Për ata që nuk e dinë, një Operator i Autorizuar Ekonomik, ka të drejtën të mos ndalojë fare në doganë. Pra, është një e drejtë më shume se kanali jeshil (kalimi pa kontroll) , duke zhdoganuar direkt nga zyra, por duke pasur edhe disa avantazhe te tjera, qe lidhen kryesisht me garancite globale.
Që Operatori i Autorizuar Ekonomik të funksionojë, përveç ligjit edhe akteve nënligjore, të cilat tanimë janë bërë, ka nevojë për axhornimin e sistemit të IT, ndryshim i cili për Shqipërinë nuk është bërë akoma. Për këte arsye operatorët e autorizuar ekonomikë, sot në Shqipêri, fatkeqësisht duhet të paraqiten në doganë, duke e katandisur autorizimin një letër të varur në kornizë.
Marrëveshja për njohjen e operatorëve të autorizuar ekomikë midis vendeve të CEFTA-s, është nënshkruar në 2018 edhe nga Shqipëria. Është protokolli numër 5 i CEFTA-s .Por diferencat në legjislation (ne e kemi më të përafruar me BE-ne, sesa vendet e rajonit), por edhe problemet e qenësishme me sistemet IT, e kanë lënë procesin e njohjes reciproke të autorizimeve për operatorët e autorizuar në vend numëro. Çfarë ka ndryshuar që kjo marrëeshje që nuk u implementua gjatë 3 viteve, do implmentohet në 2022? A ndryshoi sistemi IT? Jo! çfare do perfitojne bizneset, të cilat deri tani nuk kanë shfaqur ose nuk kanë qenë ne gjendje të plotesojne kushtet për një AEO, nga marrëveshja e Ballkanit te Hapur, mbi operatorët?
Një operator i autorizuar maqedonas, sërisht do të ndalojë ne doganën shqiptare, sërisht do të ketë probleme me garancitë globale të panjohura në sistem. Edhe sikur ne t’i njohim autorizimin atij, ai sërisht mbetet një çerifikatë pēr kornizë.
Kemi bërë hapa prapa edhe nga “Vizioni i Spiropalit”. Ajo gjithësesi inauguronte ide të reja! Tani inaugurohen ide të vjeteruara dhe të pa implementuara, të cilave e u ndryshojme kuadrin, dhe nga CEFTA i quajme BALLKAN I HAPUR.
Po Kosovën, ku po “e tradhtojmë” politikisht?
Sot pyeta një nga njohësit më të mirë te procesit të CEFTA-s, një koleg të vyer edhe të mençur.
– Pse Kosova i “bojkoton” marreveshjet e CEFTA-s?
– Sepse Serbia nuk pranon që ato të nënshkruhen me “logon” Kosova, por me atë të UNMIK-ut. Kalimi në marrëveshje bilaterale, Serbi-Shqiperi-Mal i Zi në kuadër të Ballkanit të Hapur, e zhvlerëson, e nxjerr jashtë loje përpjekjen e Kosovës, qoftë edhe nëpërmjet bojkotit të CEFTA-s, për t’i nënshkruar ato marrëveshje, nën logon e shtetit të vet. Ballkani i hapur është një drejtëz paralele me CEFTA-n, duke anashkaluar Kosovën.
Menjeherë lind pyetja, po nëse Kosova do pranonte t’i bashkohej Ballkanit të Hapur, Kosova si do të nënshkruajë, si UNMIK?
Me një marrëveshje midis Kosovës edhe Serbisë të nënshkruar në 2016-n, Serbia paska pranuar që marrëveshjet bilaterale që Kosova dhe Serbia do të ketë pas kësaj,mund të firmosen nën logon e Kosovës!
Pra Serbia e pranon Kosovën me raste, sipas dëshirës së vet, sipas kushteve të saj, por mesa duket jo në mënyrë multilaterale, apo kur ajo mund të ruajë pavarsinë e vet.
Ky qe shpjegimi që më dha eksperti! Edhe nëse ky sqarim qëndron, ne e kemi lëne Kosovën në mes të rrugës!
- Titulli dhe nëntituĺli janë redaksionalë.
