Për artin këto kohëra janë tejet të vështira, por aspak të pamundura për të dhënë mesazhet e duhura, sidomos në një vend si Shqipëria, ku dhuna ndaj gruas justifikohet mjaft shpesh me mendësinë e shoqërisë, cilësinë e të qenit burrë me dy ‘rr’, e po ashtu edhe me paaftësinë për të kuptuar se përmes dhunës, lëndohet vetëm vetja dhe familja përkatëse, duke e shndërruar atë nga vatër të ngrohtë familjare, në një vatër mjerimi e tragjedie shpirtërore dhe fizike.
Këpucët e Kuqe, u vu në “skenën” e teatrit durrësak “Aleksandër Moisiu”, për t’u shfaqur onlajn më 8 mars, në shenjë kujtese për gratë e dhunuara, e sidomos për të ndërgjegjësuar shoqërinë që të mos bjerë pre e saj, sepse në fakt dhimbja dhe tragjedia e një gruaje të dhunuar, është tragjedia e vetë familjes, e po ashtu edhe e vetë shoqërisë.
Suela Bako, aktore, një nga zërat që pruri në skenë njërën prej 8 historive rrënqethëse, rrëfen për MetropolPostin emocionet e kësaj shfaqjeje onlajn, si dhe rëndësinë e komunikimit të mesazheve të tilla përmes artit. Ishin të shumë njerëzit, që e mbështetën këtë aktivitet, shprehet ajo, duke u solidarizuar me të dhe me mesazhin specifik të shfaqjes.
MetropolPost: E dashur Suela, një histori e dhimbshme, një tragjedi e shumë familjeve… Cila qe ndjesia teksa punuat dhe vutë në skenë “Këpucët e kuqe?”
Ishte vërtet shumë emocionuese të punoje me atë tekst. Historia ime ishte sjellë prej Vali Çyrfyçit, gazetare dhe korrespondente e Durresit për TCH-në. Ajo njihet nga afër me shumë histori të rënda të dhunës ndaj gruas, për shkak të profesionit të saj; raste që kane përfunduar dhe në vdekje. Njëri syresh ishte edhe historia e gruas që do të përcillja unë, tek “Këpucët e kuqe”. U njoha me historinë, që Driada Dervishi, ideatorja dhe regjisorja e kësaj shfaqjeje – protestë, kish ndarë për mua dhe i kërkova leje të ndërhyj pak në rrefim. Kisha nevojë ta bëja më të drejtpërdrejtë. Kisha nevojë të fusja thikën thellë në plagë, këtë plagë kaq të rëndë sociale. Kështu e përshtata dhe sintetizova historinë, në atë që ju e keni parë tashmë. Marrdhënia me historinë, me rrëfimin, më ka prekur shumë. Teksa e përpunoja si material letrar, nuk mund të isha e ftohtë dhe ta shkëpusja veten nga përpunimi emocional, për një grua që humb jetën në sy të dy djemve të saj 8 dhe 7 vjeç, si pasojë e dhunës makabre, prej ish të shoqit, në shtepinë që ndante me të pas shpalljes së divorcit dhe, akoma më rëndë pasi kish fituar urdhrin e mbrojtjes. Historia quhet “Çekiçi”, pikerisht mjeti me të cilin ish burri e kish qëlluar për vdekje… Jetova disa ditë me këtë histori derisa erdhi dita për ta regjistruar. M’u deshen veç pak minuta, historia ishte shtrirë në mua gjatë e gjerë, e kish mbushur gjithë enën e shpirtit dhe qënies sime dhe veç më duhej ta “derdhja”… Ndihem mirë që ka pasur ndikim, dhe njerëzit e kanë vlerësuar.
Si reaguan njerëzit ndaj shfaqjes?
Ndikimi ka qene madh dhe i larmishëm. Sigurisht që tema është shumë delikate dhe prek të gjitha shtresat e shoqërise, ndaj edhe vëmendja ishte e madhe. Njerëzit janë solidarizuar, e kanë ndjekur shfaqjen (më pelqen ta quaj kështu) dhe kanë e mbështetur aktivitetin “Këpucët e kuqe” duke sjellë një copë të tyren në shkallët krah Bashkisë së Durrësit, në shenjë revolte për dhunën e ushtruar ndaj grave. Shprehja e Elina Chauvet “Çdo palë këpucë të kuqe janë simbol i një Hirusheje, e cila nuk do të kthehet më…” bëri bashkë shume qytetarë, të cilët u gjenden më pranë se kurrë, duke na mbushur me besimin se ndjeshmëria dhe qytetaria në këtë vend, nuk kanë vdekur.
Arrin arti në Shqipëri të bëjë një apel të qenësishem për dhunën ndaj gruas, dhe a i jepet atij mundësia për ta bërë një gjë të tillë?
Më sipër kam thënë pikërisht këtë gjë. Nuk mendoj. Une besoj se arti mund të bëjë një apel të qenësishëm për dhunën ndaj gruas. Mundësia për këtë është e diskutueshme, por, siç Driada veproi, çdokush që ndërmerr një iniciativë të tillë, patjetër që do ta ketë mbështetjen e komunitetit dhe jo vetëm, por dhe të qytetarëve.
A ka një mesazh që vjen për publikun nga ju si grua, nënë, artiste?
Denoncojeni dhunën! Dhunuesi është një i sëmurë i pasherueshëm, dhunuesi nuk ndyshon. Vetëm drejtësia dhe dënimi mund të bëjnë të mundur që ai të bëhet i vetëdijshëm për “sëmundjen” e tij. Është detyra jonë, si gra, dhe si shoqëri, që të denoncojmë dhunën, për të shmangur tragjeditë. Kam njohur gra që e kanë toleruar për vite të tëra, me shpresën se do të ndyshojnë. Nuk kanë ndryshuar kurrë, dhe grate janë detyruar të ndahen pas 15-20 vitesh jete në ferr…Mos e ushqeni një dhunues! Në mos për vete, bëjeni për fëmijet tuaj!
e>Copyright © MetropolPost.al
