Para pak kohësh, Akademia e Shkencave deklaroi se të paktën në Tiranë imuniteti i tufës qe mbërritur, ndërkaq, kryeministri i vendit Edi Rama, në një konferencë të jashtëzakonshme me gazetarët jo më larg se sa dje, njoftoi se situata covid në vend është përkeqësuar, dhe nëse nuk merren masa tani, rrezikojmë të shkojmë drejt një tjetër mbylljeje.
Nisur nga konfuzioni i deklaratave, MetropolPost iu drejtua mjekut Ilir Alimehmeti, për të kuptuar më tepër mbi situatën, imunitetin e tufës, riinfektimin nga kovidi, gjasat për t’u infektuar me variantet angleze dhe afrikane nëse e ke kaluar një herë virusin, dhe se ç’po ndodh me gripin e stinës, a është aktiv si më parë, për shkak se shumë njerëz shfaqen në publik me hundë, sy të kuq, e kollë, dhe lëvizin lirshëm duke thënë ‘’kam grip’’.
Doktor Alimehmeti, çfarë po ndodh me gripin e stinës? Është ende në qarkullim? Ka njerëz që lëvizin lirshëm me pak hundë, sy të skuqura dhe thonë, ‘s’kam gjë, kam grip!’
Në këtë periudhë, gripi nuk identifikohet pothuajse fare, për disa arsye të njohura dhe të justifikueshme. Nga njëri krah, kjo është rrjedhojë e dominimit që bëjnë zakonisht anëtarët e familjes së koronaviruseve ndaj viruseve të tjera, edhe pse një dominim kaq ekstrem, nuk u vu re në hemisferën jugore në muajt qershor-shtator, muaj që përkojnë edhe me stinën e dimrit në atë zonë gjeografike. Nga krahu tjetër, masat e marra kundër përhapjes së SARS-CoV-2, janë të njëjta me masat antigrip, pra shmangie grumbullimesh, mbajtje distance, ajrosje ambientesh, higjienë e rregullt, izolim i të sëmurëve dhe maskë dhe, duke qenë se koeficienti R natyror i gripit sezonal është rreth 1.3, ndërsa ai i SARS-CoV-2 është rreth 2.4, këto masa i kanë ulur paralelisht të dy këta koeficientë, dhe ndërkohë që R-ja e SARS-CoV-2 është ulur në vlerën rreth 1.1, kuptohet që vlera e R-së së gripit është zhytur në nivele shumë të ulëta, poshtë njëshit, duke sjellë si rrjedhojë zhdukjen e transmetueshmërisë së tij në hemisferën veriore.
Flitet për ardhjen e varianteve të reja të Covid-19 në Shqipëri, atë të Anglisë dhe Afrikës. Rrezikojnë infektimin me variantet e reja të Covid-19, ata që e kanë kaluar një herë covid-19?
SARS-CoV-2 është ende virus i ri dhe variantet e tij të reja, kuptohet që nuk janë studiuar mirë. Megjithatë, në këtë drejtim, konsorciumi COVID-19 Genomics UK (COG-UK), i cili është edhe institucioni elitar britanik përgjegjës për zbulimin e variantit britanik, doli qartë në përfundim se shkalla e riinfektimeve nga varianti britanik, nuk ndryshon nga varianti origjinal. Si rrjedhojë, mund të deduktohet që varianti britanik, i njohur teknikisht me siglën B.1.1.7, nuk përbën rrezik madhor reinfektimi për kë e ka kaluar një herë infeksionin në rrugë natyrore. Një tjetër provë indirekte, është edhe fakti që të gjitha vaksinat e testuara deri më sot, e neutralizojnë pa problem edhe këtë variant të ri, duke treguar kështu se ndryshimi antigjenik i tij nuk është madhor.
Ka ndodhur realisht imuniteti i tufës në Tiranë, siç u shpreh Akademia e Shkencave? Dhe nëse po, çfarë nënkuptojmë me këtë?
Imuniteti i komunitetit nënkupton imunizimin e një përqindjeje të lartë të popullatës së një zone të caktuar. Si rrjedhojë, duke qenë se kjo pjesë e popullatës kthehet në rezistente ndaj virusit, ky i fundit nuk gjen terren ku të shumohet. Pra, edhe pse individë të caktuar mund të mos jetë imun, grupi i parë si i tërë është i mbrojtur. Në kontekstin shqiptar, i vetmi studim seroprevalence është hetimi i kryer nga Akademia e Shkencave dhe që u paraqit në konferencë shtypi më datë 30 dhjetor 2020, duke komunikuar një prevalencë prej 49.6% në katër zonat urbane qendrore të Tiranës.
Kjo është një shifër shumë e rëndësishme, duke marrë parasysh që deri më sot janë identifikuar gjithsej 86.289 raste në të gjithë shtetin, ose rreth 3% e popullatës totale shqiptare. Patjetër duhet ekzaminuar me kujdes metodologjia e studimit në fjalë, e cila ende nuk është publikuar, por megjithatë kjo shifër mbetet një shifër orientuese unike deri më sot, duke marrë parasysh që nuk është kryer asnjë studim nga vetë autoritetet shëndetësore kombëtare. Nevojitet një studim shumë më gjithëpërfshirës, që të flasë edhe për zonat e tjera të Tiranës por, me shumë rëndësi, edhe për gjithë qytetet e tjera, pasi seroprevalenca ka luhatje madhore në zona të ndryshme. Kështu, edhe pse disa grupmosha të caktuara në disa zona të kufizuara të Tiranës mund ta kenë arritur imunitetin e komunitetit, Tirana nuk është ishull më vete dhe funksionon si kryeqytet i një Shqipërie të tërë, përqindja e së cilës është ende shumë larg imunitetit të komunitetit, që nevojitet të jetë të paktën në nivele 65-70%.
4. Ka nisur të flitet për riinfektime nga covid-19. Ka një përgjigje me të saktë mjekësia se pas sa kohësh ndodh, 3,6 apo 9 muajsh?
Riinfektimet, në kaq pak kohë sa ka kaluar janë të mundshme por tejet të rralla. Si rrjedhojë, duke marrë parasysh shifrat shumë të ulëta, numrat janë ende të vegjël dhe nuk lejojnë të përllogaritet një model i saktë i aftësisë riinfektuese. Megjithatë, një studim madhor, i kryer në Katar (Abu-Raddad et al. 2021) mbi 43.044 persona që e kishin kaluar virusin, dhe që u ndoqën deri në 35 javë (rreth 8 muaj), gjeti se mundësia e riinfektimit në këtë periudhë ishte vetëm 0.1%, ose 1 rast ndër 1.000. E dhënë tjetër e rëndësishme ishte se dy të tretat e riinfektimeve u zbuluan rastësisht për hir të studimit dhe pacientët nuk kishin asnjë shenjë. Vetëm një rast riinfektimi ishte i rëndë, por që nuk pati nevojë për terapi intensive dhe nuk pati vdekje. Pra, infektimi natyror lë një imunitet shumë të fortë, të paktën për periudhën e studiuar deri tani.
Një tjetër studim i kryer në Universitetin e Oxfordit (Lumley et al. 2021), studioi 12.541 individë personel shëndetësor, nga të cilët 1.265 e kishin kaluar infeksionin dhe kishin antitrupa. Gjatë periudhës gjashtë-mujore të studimit, u zbuluan vetëm 2 raste riinfektimi, krejtësisht pa simptoma, pra rreth 1 rast çdo 630 persona që punojnë në spital. Të dhëna inkurajuese këto, që shkojnë me të dhënat e Katarit, kryer në popullatë të përgjithshme me ekspozim më të ulët.
Kështu, në total mund të përllogaritet se infeksioni i parë natyror, gjatë periudhës shtatë-mujore të studimit, parandalon reinfektimin e dokumentuar me efektivitet 99.3%.. Këto nivele efektiviteti janë të krahasueshme ose superiore ndaj mbrojtjes nga vaksina. Ndaj mund të themi se riinfektimi është tejet i rrallë dhe format e rënda të tij janë ende më të rralla. Mbrojtja nga kalimi natyror i infeksionit, është e krahasueshme me mbrojtjen e ofruar nga vaksinat.
